cri türk

Havacılık pazarının iki büyük tekeli Boeing ve Airbus Çinli rakiplerinin tehdidi altında. Çinli uçak üreticisi Comac firması zaman içinde 190 milyar dolarlık bir sermayeye ulaşarak havacılık pazarında yerini alabilir.

Boeing şirketi Brezilyalı uçak üreticisi olan Embraer'in ticari uçak üretim hisselerini satın almak için görüşmelere devam ediyor. Embraer şirketinin ticari uçak üretim hisselerin %80'i için 4.2 milyar dolarlık anlaşmaya varan Boeing, satışın hükümet tarafından onaylanmasını bekliyor. Brezilya'da göreve yeni gelen Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro cuma günü yaptığı konuşmada, satışın iptal olma ihtimalini dile getirdi.

Boeing'in Embraer'e oluşan ilgisinin altında Airbus şirketinin Bombardier firmasından satın aldığı CS-Serisi uçaklar yatıyor. Airbus'ın A220 olarak yeniden adlandırdığı 133 koltuk kapasiteli uçaklar şuan kullanıma hazırlanıyor. Eğer Boeing satın alma işlemini tamamlarsa havacılık endüstrisindeki son oyuncu olan Embraer'i saf dışı bırakmış olacak.

Bombardier ve Embraer'in ürettiği 100 koltuk kapasiteli ticari jet ve 150 koltuk kapasiteli C-serisi modelleri, Airbus A319 ve Boeing 737 modellerine karşı tehdit oluşturmuştu. Tehdit karşısında büyük indirim yoluna giden Boeing ve Airbus firmaları, Bomberdier firmasını büyük kayıplara uğrattı. 2008 yılında Kanadalı üretici Bomberdier 150 koltuk kapasiteli uçakları için 2027 yılına kadar 6300 adet sipariş almayı beklerken, C-serisi uçakları sadece 402 sipariş alabilmişti.

Bu gelişmeler yaşanırken havacılık devleri Çin'de gelişen havacılık sektörünü göz ardı etmişlerdi.

Çinli hava yolu üreticisi olan Comac ürettiği C919 modeli ile geçen yıl uçuşlarına başladı. A320 ve 737 modellerine rakip olarak üretilen C919 modeli malzeme ve üretim kalitesi göz önünde tutularak havacılık piyasasına tehdit olarak görülmüyor. 1987 yılında üretilen Airbus A320 modeli Boeing tarafından tehdit oluşturmayan alt rakip olarak görülmüştü. Airbus, devlet kaynaklı büyümeler ile Boeing'e rakip hale gelmişti.

ABD'li düşünce grubu Rand, C919 modeline harcanan bütçenin Airbus C-serisi bütçesinden daha fazla olduğunu, kamu bütçesinden göze çarpmayacak şekilde 7 milyar dolar harcandığını gündeme getirdi. Çin daha fazla yatırım ile Comac firmasını havacılık piyasasında etkin bir konuma getirebilir. Comac, Çin piyasasında büyük bir pazara sahip. C919 modeli için yerel uçuş firmaları 1000 adet üzerinde sipariş vermiş durumda. Firmanın Asya ülkeleri, Rusya ve Afrika'da genişlemesi bekleniyor.

Boeing ve Airbus firmaları Çin'den gelecek tehdit için dikkatli olmalı. Bu tehdit beklemedik bir anda kapılarını çalabilecek gibi duruyor.