Çin Komünist Partisi (ÇKP) 20. Ulusal Kongresi’nde Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Xi Jinping ÇKP 19. Merkez Komitesi adına sunduğu raporda, ÇKP’nin temel görevinin, Çin’i modern ve güçlü bir sosyalist ülke hâline getirmeyi amaçlayan ikinci yüzyıl hedefine ulaşma yolunda Çin halkına önderlik etmek ve Çin’in modernleşme yolunu izleyerek Çin ulusunun yeniden yükselişini ilerletmek olduğunu belirtti.

İzmir Ekonomi Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Küçüközmen, CRI Türk’te Tuğçe Akkaş’ın hazırlayıp sunduğu “Dünya Postası” programına konuk oldu. Küçüközmen, ÇKP 20. Ulusal Kongresi’ne ilişkin değerlendirmede bulundu.

Coşkun Küçüközmen’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

“Tarihi anlamda ‘geçmişin muhasebesi’ denilmesi, bir cumhurbaşkanının konuşmasını yaparken böyle bir başlangıç yapması oldukça etkileyici. Özellikle ‘geçmişi unutmayalım’ diyor ve bunu söylerken de şöyle bir ifade kullandı; ‘Çin ekonomisi akut yapısal ve kurumsal sorunlarla kuşatılmıştı. Dengesiz bir kalkınma vardı, koordinasyon yoktu ve sürdürülemezdi. Geleneksel kalkınma modeli artık Çin’in ilerlemesine katkıda bulunamıyordu. Hatta derinlere yerleşmiş bazı sorunlar vardı ve çıkarların oluşturduğu engeller devletin ilerleyişinde daha belirgin hale geliyordu.’

“SOSYALİST PİYASA EKONOMİSİ” DİKKAT ÇEKTİ

Xi’nin konuşmasında dikkatimi çeken ‘sosyalist piyasa ekonomisi’ oldu. ‘Çin’in sosyalist piyasa ekonomisini desteklemeli ve geliştirmeliyiz.’ diyor ama ‘sosyalist piyasa ekonomisi’nden bahsederken diyor ki; ‘Kamu sektörünü bir defa son derece güçlü bir şekilde sağlamlaştırmalıyız, geliştirmeliyiz ama diğer taraftan kamu dışı olan sektör gelişimi (özel sektör) kararlı bir şekilde teşvik etmeli, desteklemeli ve yönlendirmeliyiz. Piyasanın kaynak tahsisinde belirleyici rol oynayan bir piyasa olduğunu ve hükümetinde rolünü iyi oynadığını görmek istiyoruz.’

Xi Jinping, konuşmasında ilginç bir ifade daha kullandı ve dedi ki; ‘Makro ekonomik yönetişim sistemini iyileştireceğiz.’ Bu pek sık karşılaştığımız bir şey değil, makro ekonomik yönetişim sistemi. Ardından ulusal kalkınma planlarından bahsediyor. ‘Bu planların rehberliğine tam anlamıyla sahip çıkacağız’ diyor ve mali ve para politikaları arasındaki koordinasyonu güçlendireceğiz.’ açıklaması yaptı ki, bu çok önemli.

“HERKES ÇALIŞACAK” MOTTOSU

Xi, ‘Mali sektörde yapısal reformu derinleştireceğiz.’ dedi. Bu çok önemli çünkü Çin’in kalkınmasının temelinde bir soru vardı; ekonomik kalkınma mı, finansal kalkınma mı? Çin, çok doğru bir karar verdi ve ‘Ekonomik kalkınmayı biz hedef alalım, fakirlikle mücadele edelim, finansal sistem arkadan gelir.’ dedi çünkü ikisini aynı anda böyle bir büyük nüfus, böyle büyük bir coğrafyada yapma imkânınız yok ve Çin bunu yaparken bildiğim kadarıyla ‘herkes çalışacak’ mottosuyla yola çıktı, ‘herkes ekonominin gelişmesinde katkıda bulunacak.’ denildi.

Xi Jinping, konuşmasında bilim ve teknolojiyi ön plana aldıklarını belirtti ve ‘Biz yeni bir kalkınma pateni yaratırken iki tane önemli konuya odaklanacağız. Bir, reel ekonomi yani özel sektörün üretim tarafının çok önemli misyonu var. Bu misyonu en iyi şekilde yerine getirmesiniz sağlayacağız.’ diye konuştu. Xi bir de ‘deniz ekonomisi’nden bahsetti, bu çok önemli. Denizlerin, okyanusların bugünkü ekonomik gücünden bahsetti. Xi, ‘Eğer 2030-2035 yıllarını okyanusları bir ekonomik alan gibi görürsek G-10 ülkeleri içinde yer alınabilecek hatta altıncı, yedinci sırada olabilecek büyüklükte potansiyel var, buna ağırlık vereceğiz.’ dedi.

Xi’nin raporu insan odaklı bir rapor. Teknolojiye pek fazla vurgu yapılmamış. Buradan şu sonucu çıkarıyorum; Çin’in halen hem bölgesel anlamda hem de bireysel anlamda halka karşı yerine getirmesi gereken sorumlulukları var. ‘Kapsayıcılık’ vurgusu çok fazla yapıldığı için bu noktada anlaşılan o ki, Çin bir süre daha ekonomik anlamda bu şekilde gidecek ama diğer taraftan teknolojideki yarışı bırakmayacağını bunu mükemmel bir noktaya taşıyacağını Xi de söylüyor.

 “GERÇEK ÇİN MODELİ”

Bu raporun satır aralarının konunun uzmanlarında çok ciddi bir yorumunun yapılması gerekiyor. Benim ekonomik anlamda çıkardığım şu; Çin tüm dünyaya mevcut piyasa ekonomisi hatta kapitalist sistem, diyorum, bunu sosyalist sistemle çok farklı bir boyutta bağdaştırarak içine teknolojiyi de koyarak yaklaşık 1,5 milyar insandan aldığı bilgi, deneyim ve benzeri şeylerle ortaya ‘Gerçek Çin Modeli’ adı altında yeni bir model koyma yoluna gidiyor. Bütün bunların hepsini ekonomi ile örtüştürerek, bağdaştırarak ‘yeni bir modele zaten bir ihtiyaç var ve buna bir an önce geçmenin çalışmalarını yapacağız’ın işaretleri diye yorumladım.”ÇİN AA