info@turkcindostlukvakfi.org.tr

+90 312 446 58 15

Devlet Düzeyindeki Bilimsel ve Teknolojik Gelişme Planları


Temel araştırma planı:

Çin’in temel araştırma yönündeki ulusal planı, ulusal ağırlıklı temel araştırma ve kalkındırma planı olarak adlandırılıyor. Bu plana, Mart 1997’de uygulanmaya başlanmasından dolayı, “973” planı da deniliyor.

“973” planı kapsamında, esas olarak tarım, enerji, bilgi, kaynak ve çevre, nüfus ve sağlık ve malzeme gibi alanlar ile ulusal ekonomi, toplumsal gelişim, bilim ve teknolojinin gelişmesiyle ilgili önemli bilimsel sorunlar yer alıyor. Söz konusu plan, pek çok bilim dalında yapılan kapsamlı araştırmayla, sorunları çözen teorik dayanakların ve bilimsel temelin sağlanmasını amaçlıyor.

Planın hayata geçirilmesinden bu yana geçen süre içinde Çin hükümeti milyarca yuanlık bütçe ayırarak, 300’den fazla proje başlattı. Bazı projelerde bir dizi sonuç alındı. Çinli bilimadamları, Nano teknolojisi, genetik, beyin bilimi, antik biyoloji gibi alanlarda da dünyanın dikkatini çeken sonuçlar elde ettiler. Örneğin, Çinli bilimadamları, 2002 yılında pirincin gen sıralamasını bulmayı, 2004 yılında da pirincin işlevli genini klonlamayı başardılar.

Yüksek ve yeni teknoloji araştırma planı:

Çin’in yüksek ve yeni teknoloji alanındaki ulusal planı, ulusal yüksek teknoloji araştırma ve kalkındırma planı olarak adlandırılıyor. Bu plan, Mart 1986’da dört tanınmış bilimadamı tarafından ileri sürülmesinden dolayı, “863” planı adını da taşıyor.

“863” planı kapsamında, dünyadaki yüksek teknolojinin gelişme eğilimi ile Çin’in talebi ve kabiliyetinden hareket edilerek, biyoloji, havacılık, bilgi, lazer, otomosyon, enerji ve yeni malzeme teknolojileri olmak üzere yedi alanın 15 konusunda araştırma ve kalkındırma çalışmaları yapılıyor.

“863” planının uygulanmasıyla, Çin’in kendi koşullarına uygun yüksek teknoloji araştırma ve kalkındırma stratejisi oluşturuldu, bu konuda bir dizi merkez kuruldu, çok sayıda yüksek teknolojik ve bilimsel personel yetiştirildi, uluslararası düzeyde birçok sonuç alındı. Böylece, Çin’in yüksek teknoloji araştırma ve kalkındırma seviyesi büyük ölçüde yükseltilerek, Çin’in bilim ve teknoloji gücü de artırıldı. Örneğin geçen yıl, Çin’in araştırıp geliştirdiği “Fangzhou” ve “Longxin” adlı çiplerin üretilmesi, Çin’in bilgi sektöründe “çipsizlik” tarihine son verdi. Ayrıca Lenovo Şirketi tarafından üretilen “Shenteng 6800” adını taşıyan süper bilgisayarın hesaplama gücü, dünyada beşinci sırada yer alıyor.

Tarımsal bilim ve teknoloji planı:

Çin’in tarım alanındaki bilim ve teknoloji planı “Kıvılcım Planı” olarak adlandırılıyor. “Kıvılcım” kelimesi, “Kıvılcım bir ateş, tüm otlağı yakabilir” şeklindeki Çin’de çok kullanılan bir sözden geliyor. Yani, tarım alanındaki bilim ve teknolojinin kıvılcım gibi tüm Çin’i aydınlatması kast ediliyor.

1986 yılında uygulanmaya koyulan “Kıvılcım Planı”, ileri ve kullanılabilir tarımsal bilim ve teknolojiyi kalkındırmayı, bu teknolojinin milyonlarca köylünün köy ekonomisini geliştirmesinde kullanılmasını, köy ve kasabalarda kurulan işletmelerin gelişmesini sağlamayı, köylerdeki emekçilerin genel vasıflarının yükseltilmesini hızlandırmayı, tarım ve köy ekonomisini sürekli, hızlı ve sağlıklı şekilde geliştirmeyi amaçlıyor.

“Kıvılcım Planı”nın uygulandığı 19 yıl içinde Çinli bilimadamlarının yaptıkları çok sayıda tarımsal bilimsel ve teknolojik araştırmayla, yüksek rekolteli, kaliteli ve etkili bir tarım geliştirildi; köylerde, toplumsal hizmet sisteminin kurulması ve kapsamlı ekonomik gelişme hızlandırıldı; ileri ve kullanılabilir teknolojileri kullanan, köy kaynaklarından yararlanan, bilim ve teknoloji alanında örnek nitelikteki bir dizi işletme kuruldu; çok sayıda köy yöneticisi, teknoloji alanındaki kalifiye eleman ve köylü işadamı yetiştirildi. 2003 yılında, Çinli bilimadamları 300’den fazla çeşit yeni tahıl ürünü yetiştirdi ve bu yeni çeşitlerin 10 milyondan fazla hektar toprakta yetiştirilmesini sağladı; Çinli bilimadamlarınca ileri sürülen yeni sulama yöntemlerini kullanan yerlerde su kaynağının yüzde 30’undan tasarruf edildi.

“Kıvılcım Planı”nın uygulanması, köylerdeki profesyonel, kapsamlı ve modern üretimin gelişmesini hızlandırırken, köylülerin gelirlerini artırdı. “Kıvılcım Planı” Çinli köylüleri zenginleştiren bir plan olarak nitelendiriliyor.

Yüksek ve yeni teknolojik sonuçları yayma planı:

Çin’de yüksek ve yeni teknolojik sonuçları yayma planı, “Meşale Planı” olarak adlandırılıyor. Meşale Planı, Çin’in yüksek ve yeni teknoloji sektörünün gelişmesi için yön verici nitelikteki bir plandır. Bu planla, Çin’in bilimsel ve teknolojik gücünün avantajı ve potansiyelinin yerine getirilmesi, piyasanın talebinden hareket ederek, yüksek ve yeni teknolojik sonuçların mal haline getirilmesi, yüksek ve yeni teknolojik ürünlerin sektörleştirilmesi, yüksek ve yeni teknolojik sektörün uluslararası piyasaya girmesi amaçlanıyor. 1988 yılında uygulanmaya koyulan Meşale Planı’nın ağırlıklı alanları arasında elektronik ve bilişim, biyolojik teknoloji, yeni malzeme, optik, makine ve elektrik arasındaki entegrasyon, yeni enerji kaynakları, etkili tasarruf ve çevre koruma yer alıyor.

Şu an Çin’in çeşitli bölgelerinde devlet düzeyinde 53 yüksek ve yeni teknoloji kalkındırma bölgesi kuruldu. 1991 yılından bu yana, bu bölgelerin esas ekonomik endeksleri her yıl ortalama olarak yüzde 40’lık bir hızla artarak, Çin’in yüksek ve yeni teknolojisinin gelişmesini ilerleten ve ulusal ekonomik yapısını iyileştiren önemli güç haline geldi.

2004 yılında, ülke çapındaki 53 yüksek ve yeni teknolojik bölgenin satış cirosu, iki trilyon yuanı buldu, bunlardan Beijing’deki Zhongguancun Bilimsel ve Teknolojik Bölgesi, Shanghai’daki Yüksek ve Yeni Bilimsel ve Teknolojik Bölge tarafından geçen yıl gerçekleştirilen satış cirosu 150 milyon yuanı aştı ve bu iki bölge, “Çin’deki Silikon Vadisi” haline geldiler. Bu bölgelerde ayrıca birçok yüksek ve yeni teknolojik işletme de kuruldu. Bilgisayar alanındaki Lenovo ve Unisplendour şirketleri, telekomünikasyon alanındaki Huawei ve Datang gibi şirketler örnek verilebilir.

Çin’deki insanlı uzay uçuşu planı:

Çin’in insanlı uzay uçuşu planı 1992 yılında uygulanmaya başlandı. Üç aşamalı bu plana göre ilk aşamada Çinli astronut uzaya gönderilecek; ikinci aşamada, uzay araçlarının uzayda kenetlenmesi sorunu çözülerek, uzay laboratuvarının uzaya fırlatılması gerçekleştirilecek; üçüncü olarak da, uzun vadeli insanlı uzay istasyonu kurularak, geniş çaplı uzay bilimsel denemesinin yapılması ve kullanım teknolojisinin araştırılması sağlanacak.

1999 yılının sonunda, Çin, “Shenzhou-1” adını taşıyan ilk simülasyon insanlı deneme uzay gemisini fırlatıp geri almayı başardı. Ondan sonraki üç yılı aşkın bir sürede, insanlı uzay gemisinin insansız şekilde üç deneme uçuşu da başarıyla sonuçlandı. 15 Ekim 2003’te, Çin’in kendi araştırıp geliştirdiği ilk insanlı uzay gemisi “Shenzhou-5” uzaya girerken, Yang Liwei de Çin’in ilk astronutu oldu. “Shenzhou-5” uzay gemisinin başarısıyla Çin, ABD ve Rusya’nın ardından, dünyada bağımsız olarak insanlı uzay uçuşunu gerçekleştirebilen üçüncü ülke haline geldi.

Çin’in “Shenzhou-5” uzay gemisi ve insanlı uzay gemisini fırlatmak için kullanılan “Uzun Yürüyüş-2F” roketi, özel olarak insanlı uzay uçuşu için tasarlanıp üretildi. “Shenzhou” tipi uzay gemisi, ilerletici kabin, dönüş kabini ve ray kabini olmak üzere üç bölümden oluşuyor. Günümüz dünyasında çapı en büyük uzay gemisi özelliğine sahip olan “Shenzhou” tipi uzay gemisi üç astronutu taşıyabilir. Astronutun dönüş kabiniyle yeryüzüne dönmesinden sonra, ray kabini uzayda altı aydan fazla bir süre kalıp çalışmaya devam edebilir. “Shenzhou” tipi uzay gemilerini fırlatan “Uzun Yürüyüş-2F” roketi, en ağır, en uzun ve yapısı da en karmaşık özelliklerine sahip bir roket olma özelliği taşıyor.

Alınan bilgiye göre Çin, 2005 yılında “Shenzhou-6” uzay gemisini fırlatacak. O zaman “Shenzhou” uzay gemisinin, daha çok astronot taşıması ve astronotların da uzay gemisinden çıkarak, uzayda yürüyüş yapmaları bekleniyor.

Çin’in Ay’ı araştırma projesi:

Çin’in Ay’ı araştırma projesi üç aşamalı olarak gerçekleştirilecek: Birincisi, Ay etrafında dolaşan Ay dedektör uydusunun fırlatılması; ikincisi, Ay dedektörünün Ay üzerine yumuşak iniş yapıp, Ay yüzeyini incelemesi; üçüncüsü, Ay dedektörünün inceleme ve örnek toplama çalışmalarını tamamlayıp yeryüzüne dönmesi. Şu an birinci aşama hayata geçirilmekte.

Ocak 2004’te başlatılan projenin ilk aşaması kapsamında, 2006 yılının sonunda Ay üzerine yönelik inceleme çalışmalarını başlatmak amacıyla Ay etrafından dolaşan dedektör uydusu “Chang’e-1” fırlatılacak. “Chang’e-1”, esas olarak Ay yüzeyiyle ilgili üç boyutlu resimleri elde ederek bu resimlerin analizi, Ay’ın üzerindeki toprağın derinliğini araştırıp, Ay’daki kullanılabilir elementler ve madde çeşitlerinin dağılım özelliklerini analiz etme, dünya ve Ay arasındaki uzay ortamını araştırma gibi çalışmaları yapacak.

Çin’in 40 yıldır havacılık davasını geliştirmesine, taşıyıcı füze ve uydu araştırıp üretmesine, uzay gemisini üretip, 2003 yılında insanlı uzay uçuşunu gerçekleştirmesine rağmen, Çinli bilimadamlarına göre, Ay’ı araştırma projesinin gerçekleştirilmesinde daha çok teknik sorunlar bulunuyor. Bunlardan en büyük sorun, uzun mesafe, yani uzay aracının 400 bin kilometreden fazla bir mesafeyi uçacak olmasıdır.

Uydu ve füze sistemine yönelik araştırma ve üretim çalışmalarının 2006 yılının Ekim ayından önce tamamlanması bekleniyor.