info@turkcindostlukvakfi.org.tr

+90 312 446 58 15

Song Hanedanı


Hou Zhou hanedanının generali Zhao Kuangyin, Chen Qiao kasabasında ayaklanma başlatarak 960 yılında kendini imparator ilan etti ve Tai Zu ilan adıyla tahta geçip Song hanedanını kurdu. Song hanedanının kuruluşuyla "Beş Hanedan ve 10 Devlet" dönemi kapandı ve Çin'deki bölünmüşlük sona erdi. Song hanedanı, 1279 yılında Yuan hanedanı tarafından devrilinceye kadar varlığını 319 yıl sürdürdü. Song hanedanı, Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye ayrıldı.

Kuzey Song hanedanı döneminde, Kitanlar kuzeyde Liao devletini (947-1125 yılları arası), Dangxianglar kuzeybatıda Xixia devletini (1038-1227 yılları arası), Nüzhenler kuzeyde Jin devletini (1115-1234 yılları arası) kurdular. 1125 yılında Liao devletini yok eden Jin devleti, 1127 yılında Song hanedanının başkenti Kaifeng'i işgal ederek İmparator Hui Song ve varisi Qin Zong'u kaçırdı. Böylece Kuzey Song hanedanı yıkıldı. Bunun ardından Song sülalesi mensubu Zhao Gou, hanedanın güney başkenti Yingtian'da (bugün Henan eyaletine bağlı Shangqiu şehri) Gao Zong adıyla tahta geçerek imparator oldu. Daha sonra Lin'an'a (bugünkü Hangzhou şehri) kaçan imparator Gao Zong, Yantze Nehri'nin güney kesimlerindeki bölgede hüküm süren Güney Song hanedanını kurdu. Dar bir alana sıkışan Güney Song hanedanı, Song hanedanının çöküş dönemiydi.

Kuzey Song hanedanının Çin'in kuzey bölgelerini birleştirmesiyle toplumsal, ekonomik ve kültürel alanlarda büyük gelişmeler kaydedildi, dış ticaret de gelişti. Fan Zhongyan tarafından başlatılan "Qingli Reformu" ve Wang Anshi tarafından başlatılan reform, Kuzey Song hanedanına uzun süreli refah getirememesine rağmen, bazı toplumsal sorunları gidermeyi başardı. Kuzey Song hanedanının son yılında çürümüş devlet yönetimine karşı Fang La ve Song Jiang liderliğinde köylü isyanı meydana geldi. Kuzey Song hanedanının Jin devleti tarafından yok edilmesinden sonra Güney Song hanedanı, Yantze Nehri'nin güney kesimindeki bölgelerde hüküm sürmekle yetindi ve kuzeye seferler düzenleyerek ülkeyi yeniden birleştirme hevesini yitirdi. Yurtsever general Yue Fei'nin kuzeyden gelen Jin saldırılarına karşı verdiği çetin mücadele, Güney Song hanedanına mensup hükümdarların gözünde yalnızca güney Çin'de daha rahat yaşamalarını sağlayan bir unsurdu. Güney Song hanedanının son yıllarında başvezir Jia Sidao'nın yetkileri kötüye kullanması, Güney Song hanedanının yıkılışını hızlandırdı.

Song hanedanı döneminde Çin, birçok alanda, özellikle bilim ve teknoloji alanında büyük başarılar sağladı. Bu dönemde pusula, matbaacılık ve barut yaygınlaştı. Dönemin bilimadamı Bi Sheng, Avrupalılar'dan 400 yıl önce tipografi tekniğini keşfetti; Su Song, dünyadaki ilk kronometreyi icat etti; Shen Kuo'nun yazdığı "Meng Xi Bi Tan", bilim ve teknoloji tarihindeki önemli bir eser olarak kabul edildi. Kültür alanında Li bilimi (görgü kuralları bilimi) son derece popüler oldu, Zhu Xi ve Lu Jiuyuan gibi tanınmış görgü kuralları uzmanları ortaya çıktı. Taoculuk ve ve Budizm'in yanı sıra dışardan gelen dinler de yaygınlaştı. Kuzey Song hanedanı döneminde yaşayan tarihçi ve edebiyatçı Ouyang Xiu'nun kaleme aldığı "Yeni Tang Tarihi", Tang hanedanının tarihinin gelecek nesillere aktarılmasına büyük katkı yaptı; Sima Guang'un kaleme aldığı "Zi Zhi Tong Jian" (Yöneticilere Ayna Olan Malzemeler Koleksiyonu) ise kronolojik tarih araştırmalarıyla ilgili bir şaheserdir. Edebiyat alanında Ouyang Xiu ve Su Shi gibi seçkin deneme yazarları ortaya çıktı. Şiirin bir biçimi olan Song ci, bu dönemde yaşayan Yan Shu, Liu Yong, Zhou Bangyan, Li Qingzhao ve Xin Qiji gibi büyük şairler sayesinde eşi görülmedik bir doruğa ulaştı. Tiyatro ve gelenksel Çin operaları, toplumda geniş ilgi gördü. Dağ, nehir, çiçek ve kuş, resimlerin ana konuları oldu. Dönemin büyük ressamı Zhang Zeduan'ın "Qing Ming Shang He Tu" (Qing Ming Bayramındaki Nehir Manzarası), Çin'in resim sanatındaki ölümsüz eserlerden biridir.