info@turkcindostlukvakfi.org.tr

+90 312 446 58 15

Qinghai Eyaleti


Qinghai (Çinghay), Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuzeybatısında, Qinghai-Tibet Platosu’nda yer alan bir eyalettir. Kuzeybatıda Gansu eyaleti, güneydoğuda Sichuan (Siçuan) eyaleti, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda ise Tibet Özerk Bölgesi ile çevrilidir.

Eyalet başkenti Xining’dir (Şining). Qinghai’in nüfusu 5.5 milyon, yüzölçümü ise 721.000 km²’dir.

Coğrafya ve İklim

Qinghai’in büyük bölümü dağlardan ve yüksek platolardan oluşur, deniz suyu seviyesinden 3000 m yukarıdadır. Sıradağlar arasında geniş vadiler ve tepelik alanlar yer alır. Büyük bir düzlük olan Qaidam Havzası platonun kuzeybatısındadır. Havzanın güneydoğusunda, karla kaplı Tanggula Dağlarından gelen çok sayıda ırmağın oluşturduğu geniş bir bataklık bulunur. Çin’in en büyük gölü olan Koko Nor Gölü de bu eyalet sınırları içindedir.

Qinghai tipik bir karasal iklime sahiptir. Kışlar soğuk ve rüzgarlı, yazlar ise sıcak geçer. Ocak ayı ortalama sıcaklıkları -18 ile -7 ˚C arasında, Temmuz ayı ortalama sıcaklıkları ise 5 – 21 ˚C arasında seyreder. Yağışlar yaz aylarında yoğunlaşır.

Nüfus

Qinghai nüfusunun %54.5’ini Han Çinlileri, %20.87’ini Tibetliler oluşturur. Hui (Müslüman Çinliler), Moğol, Salar, ve Monguor (Tu) gibi pek çok azınlık grup yaşar.

Ulaşım

Eyalet başkenti Xining’den geçen Lanqing Demiryolu hattı, eyalete giriş ve çıkıştaki ana ulaşım hattıdır. Yeni inşa edilen Golmud ve batı Qinghai üzerinden geçen Qinghai-Tibet hattı ise Çin’in diğer bölgerini Tibet’e bağlar. Eyaletteki Xining Caojiabu Havaalanı, Pekin, Lanzhou, Golmud ve Delinghua’ya uçuş seferleri düzenler.

Ekonomi

Qinghai, Çin Halk Cumhuriyeti’nin en küçük eknomisine sahip eyalettir. Demir ve çelik üretimi, ağır sanayi etkinlikleri arasında önemli yer tutar. Qaidam Havzası’ndan çıkarılan petrol ve doğalgaz ihraç edilmektedir.

Tarih

Qinghai olarak bilinen bölge 2000 yıl kadar önce Han Hanedanı denetimi altındaydı. Yüzyıllar boyunca Tibetli ve Moğolların oluşturduğu göçebe çobanların ve Koko Nor Gölü’nün kuzeydoğu köşesine yerleşmiş Çinli çiftçilerin yaşadığı, düşük nüfuslu bir bölge olarak kaldı. Qinghai eyaleti, Yuan, Ming ve Qing Hanedanları’nın denetiminden sonra 1928’de Çin Cumhuriyeti’nin, 1949 yılında ise Çin Halk Cumhuriyeti’nin bir eyaleti olmuştur.

Turizm ve Kültür

Bölgenin zengin turizm kaynakları bulunur: Çin’in en büyük tuz gölü olan Qingahi Gölü, Qinghai Gölü’nün kuzeybatısında yer alan meşhur Kuş Adası, Xunhua’da doğa reservatı, Gelugpa Mezhebi’ne bağlı Tibetlilerin en büyük altı tapınağından biri olan Kumbum Tapınağı, Antik Çin’den günümüze en büyük ve en iyi şekilde muhafaza edilmiş olan Liuwan Antik Mezarları, 500 yıl önce inşa edilmiş olan Qutan Tapınağı, Kanbula Doğa Parkı, Wufeng ve Laoye Dağları vs.

Qinghai eyaleti sadece tarihi yerleri ve doğal manzaraları ile değil, aynı zamanda içinde barındırdığı renkli değişik halklar ve kültürlerle de meşhurdur. Eyalette yaşayan önemli azınlık grupları Tibetliler, Mançular, Tular ve Salorlardır.  

Eğitim

Qinghai Eyaleti’ndeki Üniversiteler:

• Qinghai University / Qinghai Üniversitesi
• Qinghai Normal University / Qinghai Eğitim Üniversitesi
• Qinghai University for Nationalities / Qinghai Halk/Milletler Üniversitesi