Hebei Eyaleti
Hebei (Hıbei), güzel başkenti Shijiazhuang (Şıciacuang)
ile Huanghe (Sarı) Nehri’nin kuzeyinde, Taihang Dağları’nın doğusunda
yer alır. Kuzeyde İç Moğolistan Özerk Bölgesi, güneyde Shandong ve Henan
yönetim bölgeleriyle çevrilidir. Her ne kadar komşusu Pekin ve
Tianjin’in gölgesinde kalsa da toplam yüzölçümü 190,000 km² ve nüfusu
ise 67,440.000’dir. 2010 yılında, Henan eyaletinin gayri safi yurtiçi
hasılası 2.01 trilyon RMB’ye (US$303 milyar) ve kişi başına düşen gayri
safi yurtiçi hasılası ise 24,428 RMB’ye ulaşmıştır.
Coğrafya ve İklim
Bölge
biri Kuzey Çin Ovasının kuzey kesimi, öteki de kuzey ve batı sınırları
boyunca uzanan sıradağlar olmak üzere yaklaşık eşit büyüklükte iki
kesimden oluşur. Batıdan doğuya doğru giderek alçalan ve kuzeyde Yan
Dağlarıyla sınırlanan Kuzey Çin Ovasının kuzey kesimine kimi zaman Hebei
Ovası adı da verilir. Bu sıradağlar, ortalama 1.500 m yükseklikteki
doruklarıyla, aşınmış tepeler halinde ovanın kuzey sınırını oluşturur.
Çin Seddi bu tepeler boyunca zikzaklar çizerek uzanır. Dağların ötesinde
Moğolistan Platosu, bölgenin en kuzeyinde Moğolistan’a kadar uzanır.
Bölgenin bu kesimi ortalama 1.300 - 1.600 m yüksekliktedir. Platonun
kenarları engebeli ve yerleşmeye elverişsizdir.
Yörede
iklim sert ve karasaldır. Ocak ayı ortalama yıllık sıcaklığı güneyden
kuzeye -4˚C ile -10˚C arasında, Temmuz ayı ortalama sıcaklığı ise
25˚C’dir. Yağmurlar (yılda 500-600 mm) yazın şiddetli sağanaklar
biçiminde yağar.
Nüfus
Hebei
nüfusunun %96’sı Han kökenli Çinli’dir. Geriye kalan %4’lük azınlık
nüfusu ise Moğol, Man, Hui, Kore, Zhuang, Miao, Tujia halklarından
oluşur.
Yönetim Birimleri
Hebei
eyaleti, Shijiazhuang, Zhangjiakou, Chengde, Qinhuangdao, Tangshan,
Langfang, Baoding, Cangzhou, Hengshui, Xingtai ve Handan olmak üzere 11
ilden, 23 vilayet düzeyinde ilden, 108 vilayetten, 6 özerk vilayetten ve
35 bölgeden oluşur.
Ekonomi
Yan
ve Taihang dağlarının eteklerinden denize uzanan Pekin-Tianjin sanayi
bölgesi Çin’in kuzeyindeki en büyük sanayi bölgesidir. Bu bölge,
doğudaki Tangshan ile Qinhuangdao, batıdaki Baoding ile Shijiazhuang ve
Pekin belediyesindeki Liulihe sanayi kentlerini kapsar. Bölgenin başlıca
liman kentleri Tianjin, Tanggu ve Qinhuangdao.
Hebei’deki
ağır sanayi, yörenin büyük kömür ocakları ve demiryollarıyla yakından
bağlantılıdır. İkinci büyük kent ve özerk belediye olan Tianjin, Kuzey
Çin’deki en önemli sanayi ve ticaret merkezi olduğu gibi önemli bir
eğitim ve kültür merkezidir. Bölgedeki üçüncü büyük şehir olan Tanshan
çelik, çimento ve demiryolu onarım malzemeleri üreten bir başka ağır
sanayi merkezidir. Hafif sanayi ürünleri dokuma, kağıt, un ve
seramiktir.
Ulaşım
Hebei
eyaletinde 15 ana tren hattı bulunmaktadır. Shijiazhuang Sivil
Havaalanı Çin’de uluslararası havaalanı işlevindedir ve 44 güzergah
eklenmiştir. Bunun yanında eyalette deniz ulaşımı da elverişlidir;
kuzeyden güneye olmak üzere Qinhuangdao Limanı, Jingtang Limanı, Tianjin
Limanı ve birçok büyük deniz limanları vardır.
Tarih
Kuzey
Çin Ovası binlerce yıldır insan yerleşimine sahne olmuştur. Hebei
Ovası, fosil örnekleri 400 bin yıl öncesine tarihlendirilen Homo Erectus
Pekinensis’in (Pekin İnsanı) yurdudur.
Hebei
1644’ten 1911’e değin Qing (Mançu) Hanedanı, Qing Hanedanı’nın
devrilmesinden sonra 1937’deki Japon işgaline kadar da milliyetçi
hükümetin egemenliği altında kaldı. Japon işgalinin 1945’te sona
ermesinin ardından başlayan iç savaşın (1946-1949) sonlarında
komünistlerin denetimine geçti. 1958’e değin yönetim bölgesinin merkezi
Baoding kentiydi. Bu tarihten sonra merkez önce Tianjin’e, 1967’de ise
Pekin’in 240 km güneybatısındaki üç ana demiryolunun kavşak noktasında
yer alan Shijiazhuang’a taşındı. Başkent Pekin, Hebei sınırları içinde
yer almakla birlikte yönetsel bakımdan özerktir. Hebei, kültür ve
ekonomik açıdan Kuzey Çin’deki en gelişmiş yönetim bölgesidir.
Kültür
Hebei geleneksel operaları sırayla şöyledir: Pingju, Hebei Bangzi (aynı zamanda Hebei Clapper Operası olarak da bilinir) ve Cangzhou Kuaiban Dagu. Bu opera türlerinden, günlük konuşma dilinde olduğu için herkes tarafından rahatlıkla anlaşılan Pingju Operası
özellikle çok meşhurdur. Kuzeydoğu Hebei kaynaklı Jingju Operası Pekin
Operası gibi diğer geleneksel Çin opera türlerinden etkilenmiştir.
Pingju geleneksel olarak genç erkek başoyuncu, genç bayan başoyuncu ile
genç komik karakterden oluşmaktadır ancak zaman içerisinde değişik
roller de bu operaya dahil olmuştur.
Hebei’in merkezinde Quyang ilçesi Dingzhou porseleni ile ünlüdür. Kase, tabak, vazo, fincan ve heykel çeşitlerinden oluşan Dingzhou porseleni genelde krem rengindedir.
Turizm
Shanhaiguan
ya da diğer adıyla “the First Pass Under Heaven” (Cennet Altındaki İlk
Geçiş) ve Çin’deki en büyük kraliyet bahçesi olan Chengde Yaz Villası
Hebei eyaletindedir. İnca taş heykelleriyle Qing Hanedanı’nın
(1644-1911) Doğu ve Batı Mezarlıkları ile Mancheng’da bulunan Han
Hanedanı’nın (M.Ö. 206 - 220) mezarlıkları da bölgede mutlaka görülmesi
gereken tarihi eserlerden bazılarıdır. Chengde ve Baoding şehirleri
ulusal düzeyde tarihi ve kültürel şehir sayılır.
Mutfak
Hebei mutfağı ağırlıklı olarak buğday, koyun eti ve fasulyeden oluşur.
Eğitim
Hebei Eyaleti’ndeki Üniversiteler
• Hebei University / Hebei Üniversitesi
• Hebei University of Economics and Business / Hebei Ekonomi ve İşletme Üniversitesi
• Heibei University of Science and Technology / Hebei Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
• Shijiazhuang Vocational Technology Institute / Shijiazhuang Teknoloji Meslek Enstitüsü
• Shijiazhuang University of Economics / Shijiazhuang Ekonomi Üniversitesi
• Hebei Normal University / Hebei Eğitim Üniversitesi
• Shijiazhuang Railway Institute / Shijiazhuang Demiryolları Enstitüsü
• Hebei Medical University / Hebei Tıp Üniversitesi
• Hebei Institute of Physical Education / Hebei Beden Eğitimi Enstitüsü